REFERENDARIUS

REFERENDARIUS

Graecobarbar. Ρ῾αιφερενδάριος, idem qui magis Latine Relator dicitur. In palatio Romani Imperii Referendarii dicti sunt, qui supplicum desideria referunt et exponunt, iussionesque Principis Iudicibus insinuant, Novell. 10. 113. 124. Officii formulam luculentam habes apud Cassiodorum, l. 6. c. 17. quâ et nominis ratio intelligitur, scilicet a referendo supplicibus responsa, Principis quasi Relator: Referenti autem, inquit, nonlicet aliquid immutare. In hoc quidem Magistris (apud Anglos) Requestarum non dissimilis, in aliis Cancellario proprior. Horum dignitas inter spectabiles fuit: numerus sub Iustiniano 14. sed is vetuit novos suffici, donec ad octavum usque demortui essent, eumque numerum postea non excedi. Excrevit deinde nihilominus. sed ab Heraclio ad 12. redigitur. Erat et Referendarius secundae pentadis, seu Classis Officialis in magna Eeclesia Constatinopolos cuius officium, ad Imperatorem mitti et ad magnum Principem, Codinus. Erat hic ex ordine Clericali. In aula Regum Francorum, Referendarius ideo dictus est, verba sunt Aimoini, Hist. l. 4. c. 41. quod ad eum universae publicae deferrentur conscriptiones; ipseque eas annulð Regis, sive ab eo sigillô sibi commissô muniret. Sic Beatus Audoenus, qui et Dado dictus est, Dagoberti Regis Referendarius fuit: i. e. Cancellarius, ut in Aimoini margine annotatur. Quae duo diversa munera erant Constantinopoli. Sed et Bignonius refert, quod in diplomatibus primae Francicorum Regum familiae, cum macime Referendarii floruêre, summorum etiam Cancellariorum mentio fiat. Sic ut forte Referendarii tum fuerint, quos supra diximus Magistros Requestarum, seu a libellis supplicum: Et habuerint forsitan proprium sui muneris Sigillum primario cuidam creditum. Sed confunduntur plerumque a recentioribus. Innotuit etiam Referendarii nomen et munus apud Reges Anglo-Saxones. Vide Curopalat. p.

5. Aimoinum, locô supra citatô, Sigebertum ad Ann. 637. Bignonium in Marculf. l. 1. c. 25. Gregor. Turonens. Henr. Spelmann. Glossar. Archaeol. etc. Adde Salmas. ad Vopisc. in Aureliano, c. 36. ubi Ρ῾αιφενδαρίους, a recentioribus Graecis dictos ait, quos Apocrisiarios, h. e. τῶ ἀποκρίςεων μηνυτὰς, item Ἀςηκρήτας, quos Vopiscus Notarios secretorum vocat, quoque appellârunt. Vide eundem in Vita Carini. Sed et in Romana Curia, Referendarius est Praelaturae munus, ad quod lites et causas in signatura Iustitiae et Gratiae coram Sanctissimo referre spectat, et ideo, utriusque Signatuturae Referendarii huiusmodi Praelati appellantur, qui ab Alexandro VI. instituti, ac multis privilegiis muniti sunt; inter quos XII. antiquiores Votantes appellantur, quia illi soli in Signatura dant vota, et in partate votorum Cardinalis iPraefectus Iustitiae Signaturae dare potest suum votum ---- In Signatura autem Gratiae, quae --- semper coram Papa habetur, ibi nullus habet votum etc. uti habet Dominic. Macer in Hierolex. ubi etiam quaedam subiieit de Referendarii dignitate, in Ecclesia Constantinopolitana, item apud Longobardorum Reges, apud quos oblatione annuli, Referendarii dignitatem consuevisse conferri, narrat Auctor Vitae S. Boniti Episc. etc. In Aula Francorum Regum, qui hôc nomine illustres fuêre, recen sentur Carolo du Fresne isti: S. Bonitus, Referendarius Sigeberti Regis, Siggo, Theutarius, sub eod. Marcus,sub Chilperico Rege, Flavius, Licerius, sub Guntranno: Charimeres, sub Sigeberto fil. Childeberti; ut et Gallomagnus: Otho, Referendarius Childeberti

Austrasiae Regis, Baudinus, Chlotarii, ut et Charigistus: Boso: S. Audoenus, Dagoberti: Faramundus: Adoindus, seu Dudo vel Audoenus, eiusdem: H. Rotbertus, summus Palatii Referendarius: Chrodegangus, Caroli M. Stephanus Philippi I. qui plerumque Abbates, Episcopique facti. Sed et in veteri Placito, sub Chlodovaeo III. inter alios memorantur Referendarii, scil. Wlfolaicus, Aiglas, Chrodeberchtus et Waldrannus; edidit illud Ioannes Mabillonius, SS. Ord. S. Benedicti tomô IV. unde, aliam ac diversam plane fuisse Referendariorum dignitatem, a Custode annuli Regii, eruit Car. du Fresne praefatus. Verum sicut tres Praetorio Praefectos creavit simul Commodus, uni tamen solum pugionem suum credidit, pignus Imperii, uti diximus supra, in voce Pugio: ita plures potuêre esse Referendarii, quorum unus tamen annulum Regium haberet. At Referendarii Curiae, apud Senatorem passim, eidem memoratum, dicuntur, qui extra ordinem referebantur a Principe in Album Curiae et Senatoriâ dignitate hôc pactô donabantur. Vide quoque Cassiodorum, Var. l. 3.